Pamalandong Bahin sa Panuwat, Pinulongang Binisaya, ug Mindanawon Writing by a Former English Spakaner

Nonfiction by | October 16, 2016

(Gibatbat ni sa Forum sa Mindanawon Writing katong 16 September 2016 sa Central Mindanao University, Musuan, Bukidnon.)

To tell you the truth, I don’t have the wisdom and know-how to discuss the topic because “Mindanawon Writing” is so vast. However, what I can share is a part of Mindanao that I’m more familiar with which is Cagayan de Oro because I was born and raised there as well as my affair with Binisaya. Ever since I wore diapers, I was trained to speak English. I also studied in a school where English and Filipino are absolute, though the latter language and I never seem to get along.

Continue reading Pamalandong Bahin sa Panuwat, Pinulongang Binisaya, ug Mindanawon Writing by a Former English Spakaner

Tungang Gabii sa Divisoria

Poetry by | September 11, 2016

(Alang kang Krishna Mamoko)

Nibiya na ang usa ka kamot sa orasan.
Lagmit nagduka kon kinsa ma’y naniid nato
samtang nagbarog ta sa eskina. Kandado na

ang mga tindahan sama sa atong kahilom.
Ang salin sa kainit sa imong kamot
akong gikuptan samtang gapaabot
sa imong tagad, apan sama sa mga lampara

sa Divisoria, kapundiron imong mga mata.
Unta, mahabwa na ang tanang buot ipadayag
nga nadan-ok pa sa tutonlan.

Ug sama sa kawatan, kalit lang moikyas
hangtod ulahi na ang kahiamgo dungan
sa pagkahanaw unya sa tanan natong
gibahandi. Wala gihapon ta’y imik.

Wala’y tingog gawas sa minghoy nga awit
sa radyo dihang gipasakay tika’g taxi hangtod
nahabilin ko ug ang akong anino nadum-ok

duol sa bata nga gahithit og rugby. Nagpadayon
ang kagabhion. Giwitik ko ang sigarilyo
ug gisakmit ang abo duyog sa panghupaw,
nisakdap sa dalan nga taas

ang kadulom. Bugtong saksi ang buwan
niining tanan sa wala pa hingpit
nga gitukob sa gabusdik nga dag-om.


Mark “Ton” Daposala was born and raised in Cagayan de Oro City. His works have been published in Bisaya Magasin and Kabisdak. Ton now works as a faculty at Humanities and English Department of Capitol University. He’s also a member of CDO writers bloc, Bathalad-Mindanao, and NAGMAC.

Dihang Nagpungko ta sa Tagsok nga Espidno 

Poetry by | October 26, 2014

Alang kang Millefeuille Erin Casing

Ako lang gihunahuna
niining gabhiona
nga giunsa natog abot
diri sa tagsok nga espidno,
apan nilantugay ka sa tingog
sa mga dagsay gadusmog
sama sa mga botelya sa bino
nga nangabuak sa graba nga salog.
Ang mga kinagod nga nota
sa gitara ninglatagaw
daw mga langaw nga nahanaw
ngadto sa tabako nga aso.
Nag-uyog gyod ang trapal nga atop
gumikan sa mga lanog sa baho ug bombo,
daw nanimbaya sa mga kalag nga nanglaay
sa ilang lubnganan. Nagsalimoang
sa palibot ang mga banyaga
nga ga-vintage shirt ug tattered jeans,
gibandera nilang sungayon nga kumo
samtang naghugyaw sa gipangtiyabaw
sa namaoy nga bokalista.
Didto sa mga suok diin nagalisngaw
ang angso sa gidagkot nga bokoy,
ang mga ulitawo ug dalaga
nga nangasaag sa kahigal;
namayloay og ngabil
hain nagutingkay ang ilang kamot
sa dulom daw nangita’g milagro
dinhi sa tagsok nga espidno.
Kini tanan imong nasaksihan
sa gisuot mong antepara
samtang kita gapungko sa kilid.
Wap-a man intawon ka nag-diyese otso
gahigop lang gihapon og Sparkle.
Gisil-ip ko ang imong tangkugo
nga gidayanan og singot
samtang gipungpong nimo
ang imong puwa nga buhok.
Imo gituaw ang imong panan-aw
ning matang sa kaguliyang.
Matod pa nimo nga makita unta nako
nga taliwala sa kagubot miturok ang rosa.
Nahilom ang palibot. Ikaw ra akong nakita.


Mark Daposala was a fellow at the 1st Xavier University Writer’s Workshop, the 18th Iligan National Writers Workshop, and the 27th Faigao Writer’s Workshop. He’s taking up Bachelor’s Degree in Law at Liceo de Cagayan University to follow the path of Atty. Harvey Dent.

Despedida

Poetry by | August 18, 2013

(Alang kang Samuel Isiah Cayetuna nga tua sa Australia nagtrabaho isip Nurse)

Hinuon, dunay mga butang nga angay buy-an.
Pati atong naandan masapawan lang gihapon
sa pagpadayon ta’g panaw sa tagsa-tagsa
natong padulngan. Ug igo lang ta mopasalamat
sa kaugalingon bisan kapila ta nangabikog
sa pagbaktas sa gipili natong dalan. Apan, syo,

sa tanang nanghitabo kanato, ayaw ko ingna
nga angay lang buhian ang mga gabii
sama niini diin magtapok ta sa lamisa
ug itipon ang kalipay, kalaay, kalagot,
ug kahasol sagol sa usa ka baso’ng ilimnon.
Ayaw ko ingna nga igo lang hikalimtan

ang matag pulong ningdaob sa atong dila,
kay kon molantaw ka balik sa mga naagihan
aduna po’y mga hagawhaw sa hinanduraw,
diin gapungko lang ta sa gawas sa balay,
diin ang hayag sa buwan anaa kanato,
diin saksi lamang ang kabituonan

sa atong hilisgotan nga wa’y paingnan.
Gikan sa pamilya padulong sa gugma,
gikan sa musika padulong sa siyensiya,
gikan sa tsiks padulong sa politiko—
oo, lupigan pa ang mga pilosopo kaniadto
pati’ng mga anguyngoy sa mga iro sa kanto.

Ayaw ko ingni nga igo lang iyabo
kining mga panumdoman diha sa gutter,
labinang lanog kaayo atong tingog
sa kabalayan diri sa Apovel Subdivision—
Kanang mga buhakhak nilang Juan ug Nono
nga gapakanaas sa mga kuwaknit,

kanang kalaki ni Sonix nga samokan pa
sa lamok diin iyang pikpikon
ang dagway ni Jopay nga nahapla
sa kasagbotan, kanang mga kanta
nga gisistahan ni Nunoy samtang si Kiko
nayabag sa pag-amping sa mga uk-ok,

ug kanang mga way pulos nga tambag ni Lukas
alyas “Doctor Love” kang Antonio nga nasakitan
kanunay sa gugma kay ang gugma kuno giatay.
Apan inigkadugay nakat-on ta ang gugma diay
di lang taman sa pamilya ug pinangga,
lakip pod ang mga tawong kanunay mosabay

sa mga gabii sama niini diin dayag ang mga bituon.
Busa para nako dili angay hikalimtan ang mga pulong
ug tingog. Bahala na kon sintonado ang pagkaskas
sa kuwerdas, basta pareha ra’g igo sa atong gipangtagay
sa kaniadto ug karon, kay kini tanan mogiya nato

balik sa atong bangkete. Ug sa dili pa ta mag-maoy,
dawata kining baso, syo. Imoha ning tagay!


Mark “Ton” Daposala, usa ka fellow sa 18th Iligan National Writers Workshop ug sa 27th Faigao Writers’ Workshop.

Berano

Poetry by | July 21, 2013

Nagkahuot ang alimuot
karong udto, ug buot ko
nga matin-aw unta
ang akong hunahuna,
labi na ning panahona. Apan
ikaw nga naghigda tupad
nako—ikaw ang bugtong isla
taliwala sa nagkatag
kong dughan.
Kon dagat pa ako,
hagbay ra nahagkan
ang imong baybayon.
Bisan tuod nasaag ta
sa pagbanlas sa panahon,
mahimuot ko kon mabati mo
gikan ining tanan,
kining hapuhap
taliwala sa kaigang
sama sa unang uwan.


Mark “Ton” Daposala was a fellow at the 1st Xavier University Writer’s Workshop, the 18th Iligan National Writers Workshop, and the 27th Faigao Writer’s Workshop.

Estrella

Poetry by | April 7, 2013

(Alang kang Millefeuille Erin Casing)

Kining gihalad kanimo
labaw pa sa mga titik
nga mapatik sa panid.
Karon, igo ra nako
ang paglantaw diha
sa kalangitan. Asa
ang gilak nga angay
itandi kanimo? Wala
ikabutyag. Sa kahiladman
duna’y usa ka lawak.
Gakang-a ang pultahan.
Sa lamisa duol sa bintana,
imo unyang mapalgan
ang wanang sa papel,
gidan-agan sa kandila hangtod
masamin ang imong
kaugalingon sa bintana
taliwala sa kabituonan.


Mark Daposala was a fellow at the 1st Xavier University Writer’s Workshop, the 18th Iligan National Writers Workshop, and the 27th Faigao Writer’s Workshop. He’s currently working in Cebu and claims he’s a copy-editor by day, and Batman by night.

Mangga

Poetry by | August 19, 2012

Lisod dil-an
ang ginadili,
labi nang hubag
nga mangga nga naa
sa punoan ni inday. Nabuyod
akong panan-aw sa tumang kalunhaw
anang bambang bunga. Gidughit nako
ang mangga ug gisalo nako, aron di madaot
ang iyang kadasok. Gihinay gyod nakog panit
aron tibuok lang gihapon ang unod, ug gihiwa sa
kutsilyo gikan sa ibabaw padalus-os sa ubos, dayon
gidildil nako sa asin ug tuyo nga akong nakiriw sa su’d
sa iyang kusina. Gidimdim gyod nako ang lasa, ug
gasagol ang kaaslom ug kaparat sa akong dila.
Kada pisa nga hiniwa gikibkib ko ug gisupsup
puyra ang lubas kay pait. Kay morag bitin
kining makadiyot nga pista, mipiyong ko
aron tipigan ang kalami ning kalapasan.


He was a fellow at at the 1st Xavier University Writer’s Workshop, the 18th Iligan National Writers Workshop and the 27th Faigao Writer’s Workshop. He’s currently working in Cebu and still under the delusion that pigs can fly.

Tingog nga Gaunos sa Sulod

Poetry by | January 15, 2012

Di na ko makadungog sa mga tingog
sa akong mga higala dinhi sa Burgos.

Di na ko makadungog ni Dodong
nga kanonay gaaghat kanako’g laag.
Wala na’ng hagawhaw nilang Toto ug Imok
nga makatakod kanako’g agak-ak.
Wa na’ng mga higayon nga magtigi mi’g
patag-asay og ihi (Kon itandi sa sulog
sa suba, dagayday ra among agas).

Di na ko makadungog sa mga tingog
nilang Yani ug Ai-ai nga nagtamudmod
nga di sila makakuyog dungan namo.
Sagad gabagutbot mi kay mora mi’g
gitanggong sa balay kon moulan.
Ug bisan tuod nga mora mi’g iro’g iring
sa paglalis, mosubang pod ang adlaw
nga kami makasinabtanay taman sa pagtuliyok
sa among utok, mora’g nalabyan og bagyo.

Apan sukad milabay si Sendong, wala na’y
laing madunggan gawas sa mga danguyngoy
sa ilang ginikanan, ang mga uwang
sa mga sakyanan, ug nangabilin nga tingog
sa akong mga higala nga galanog duyog

sa sulog. Hangtod karon, padayon ang haguros
sa akong kasubo. Wa’y kataposan ang unos.


Mark Daposala was a fellow at the 18th Iligan National Writers Workshop. He is taking up graduate studies in English at Xavier University.