Tag: Satur P. Apoyon

Sa naawop na ang tanang daob sa palibot, nakita ni Supremo Ambangon ang walay kibo nga anago sa duruha ka mga manulunda sa tribu sa lingkoranang minaomao. Dihadiha nangurog ang kaunoran ni Supremo Ambangon sa talagsaong kahinam sa paghinunahuna sa kabigot sa mga lawas sa duruha. Dugay na niya kining gipangandoy nga makab-ot ug matagamtaman. Busa, sa walay daghang liko-liko, gimandoan niya sila si Merisa ug Sada nga manghigda na sa laing katunga sa payag-payag. Sanglit ubos sila sa gahom sa supremo sa ilang kulto, walay nahimo ang duruha gawas sa pagsunod sa mando nga sama sa buotang piso. Ilang gipatung-an ang supremo kansang hubo nga lawas gihikom sa ataong kangitngit sa tungang gabii.

Pagkataudtaod, mimando si Ambangon sa duha ka inosenteng ulay: “Kinahanglan habolan usab ko ninyo sa inyong hubo nga mga lawas aron moiway ang kakamig sa higayon.”

Pila ka gutlo…

“Unsa man kining gihimo nimo, Talahorong Supremo, nga nagbalhin-balhin ka man lang kanamong duha ni Merisa”, suki ni Sada.”

“Nagpakalawat na ko ninyo…”

Continue reading Si Kadon ug Ang Kaliwat ni Rasputin, Part 3

Sa paggintang sa Adlaw sa tingpamahaw na, naaninaw ni Ambangon nga taas na ang kutay sa ling-on sa magpapanaw nga nagtinagurhaay ang ilang ampad. Miburot ang iyang dughan sa kahinangop sa ilang gidaghanon.

“Maayong buntag kaninyong tanan!” naglanog-lanog ang tingog ni Supremo Ambangon nga mibanda-banda man gani sa kadaplinan sa Suba Sinuda, kasikbit nga kawalogan ug mga banghilig nga nagpangawhat sa sidsid sa

Bukid Kalibangal. “Andam na ba kamo sa atong panaw?”

“Andam na, Talahorong Supremo!” singgit halos sa tanan—bata, hamtong ug pipila ka tigulang.

Sa kadaplinan, midaghan na usab ang mga tumatan-aw nga lainlaing tribu gikan sa Bagobo, Matigsalog ug mga say-ang Bisaya ug Ilokano. Pipila sa mga kaparyentihan sa mga sakop ni Ambangon nagpanawag gikan sa ilang mga tamboanan sa pagpausab sa ilang hukom sa pagkuyog sa panaw. “Balingling! Balingling, ayaw na lang mog dayon!”dinhay babayeng Matigsalog mising-al gikan sa tamboanan sa iyang payag tungod sa ulo sa giporma nga pasunding.

Continue reading Si Kadon ug Ang Kaliwat ni Rasputin, Part 2

GIKAN sa iyang payag nga kahoy, kawayan ug kugon nga nagyaka sa alimpulo sa usa ka bungtod apan ubos pa sa Bukid Kalibangal, tugob sa kadasig nga mikanaog si Ambangon niining buntaga patighulog sa lima ka ang-ang nga sanga sa lawaan ug gipat-ol sa duha ka magkaatbang nga bulos sa kawayan pinaagi sa takgos nga uway ug mga bagon nga hinagdawan sa kalikopan sa hilan pa nilang tribuhanong komunidad. Ang kasayag sa iyang balatian niining higayona dakong sukwahi sa nangaging mga adlaw nga sagad nga giyunyonan ang iyang panimuot sa kahigwaos ug kapungot sa manudnudong kinabuhi sa kabukiran. Sa paghiugsad niya sa tugkaran, milingi siya sa pultahan sa kayda ug gisangpit ang iyang asawa: “Bedad, sultihan mo si kinsa mang mangutana sa adlaw sa atong paggikan paingon sa Dakong Balay nga Wala Nay Kagul-anan sa unang subang sa takdol nga karon nang umaabot nga Sabado.”

Continue reading Si Kadon ug Ang Kaliwat ni Rasputin, Part 1

In memory of Satur Apoyon (1935-2011), we are publishing the entirety of his short story Ang Gakit ni Noebong. This eponymous short story also bannered his collection of fiction which the Davao Writers Guild published in 2008.

Ang ulan ganinang hapon misamot pagbunok padulong sa tungang gabii. Ang tinabisak sa daw guang-guang nga mga lusok sa ulan maorag molusno sa bubongang kahoy ug kugon sa payag nga nag-umbaw sa tampi sa suba sa Sinuda. Ang kamaot sa panahon nakapabalaka ni Noebong, usa sa mga timawa nga amahan sa panimalay sa nagkapuo nga tribu sa mga Giyangan sa pag-utlan sa Dabaw ug Bukidnon.

Wala gayod mahimutang si Noebong sukad pa ganina sa ilang sayong panihapon. Nahinanok na lang ang bag-ong nanganak niyang asawa ug babayeng puya niini ug sa ilang kamagulangan nga si Kadong sa hagip-ot nga sibay nga binungbongan lamang sa panit sa kahoy ug sinawgan og linipak nga kawayan, apan si Noebong daw gianipay– mohigda ug mobangon matag karon ug unya. Wala siya mabalaka nga mosuyla ang baha sa suba, apan gikahadlokan niya ang buhawi nga simbako mohugpa sa liogan sa bungtod nga gitarokan sa ilang payag. Kon mahitabo kana, nabalaka si Nobeong nga ang iyang kapehan ug kamaisan ug ingon man ang ilang kabawng igdadaro, mga kanding, mga piso, sunoy ug himungaan mabanlas usab ngadto sa walogong bahin ubos sa ilang pinuy-anan.

Continue reading Ang Gakit ni Noebong