Tag: Mubarak M. Tahir

Su Mga Ngiyawa Kanu Inged / Ang Mga Kaluluwa Sa Bayan

Poetry by | March 18, 2018

Begalibuteng, begkalibuteng su sambel sa laya
Laya na minenggay sa ngiyawa kanu manusiya
Manusiya ang pakapanadeng sa kambayabaya
Kambayaya siya kanu pangingedan a dala den ngiyawa.

Begkukuyog, bedtapuk, begkaleg i kabedsila
Bedsila su gadong a bangawidan sa laya
Laya a pinamulan sa umani inam nu isa
Isa su inged nami a tidtu a nabinasa.

Siya kanu atag nu inged a pakagedam sa kayaw
Kayaw na inilagid sa naraka a mana nin sindaw
Sindaw na ngiyawa nu inged a Magindanaw
Magindanaw na inakes nu inam a migkatenggaw.

Kanu dala pan matay su inam nu inged
Inged a pibpipiyanan nu umanu susuled
Susuled kano kapatot a bagadatan sa pened
Pened bon i kasakit nu inam a natebped.

Sa dalem nu puasa na saksi su ulan-ulan,
Ulan-ulan na kabedsimba salkanin a kadnan
Kadnan a labi a pakataw sa gatamanan
Gatamanan a ibendua umanu gasimpitan.

Su mga bamedtulog a walay na inisayog
Inisayog bun mambo su embabatay a bedtog
Bedtog siya sa didalem u malong a mana ibembedtog
Ibembedtog sa kabegakgilek sa semakwil a midtudtundog.

Mimbaba su mga mama a nakagadong
Nakagadong a aden matalem nilan a pinadtitimpong
Pinadtitimpong su mga Magindanon a midtetendong
Midtetendong sa nadtatanggit nilan a malong.

Limalag kami den siya kanu mga benday
Benday a niya bu gasandeng su natagak a walay
Walay a nambabamatan nu umani embabatay
Embabatay a nangatagak su suled nilan a isa den a bangkay

Nangalimod kami siya kanu ludep nu padiyan
Padiyan a nabaluy a walay a gapagalaguyan
Gapagalaguyan sa timpu nu kasimpitan
Kasimpitan sa kadala nu kalilintad nu pangingedan.

Isa aku kanu Magindandanon a wata
Wata a migkasela sa inged a Moro i bangsa
Bangsa nami a malagan den madadag kanu mapa
Mapa nu Pilipinas a di kami galinyan pakambamata.

Malipedes kanu pamusungan nu isa su kabenalan
Kabenalan na dala sa makatagu sa kanu pagitungan
Pagitungan a midtaman siya kanu talasilan
Talasilan na umanu ngiyawa na aden tudtulan nilan

Niyaba su tudtulan nu ngiyawa nami a bamangeni
Bamangeni sa dua sa kadnan a di kami lemimpangi
Lemimpangi sa kadsususleda endu kabpapagari
Kabpapagari siya kanu kalilintad nu inged nami.

Continue reading Su Mga Ngiyawa Kanu Inged / Ang Mga Kaluluwa Sa Bayan

Aden Bon Besen Uyag-Uyag (Mga Buhay Pa Pala)

Nonfiction by | December 17, 2017

(Nanalo ang sanaysay na ito ng ikatlong gantimpala sa Carlos Palanca Memorial Awards ngayong taon.)

Kilala ang bayan ng Maguindanao na isa sa mga tampulan ng gulo o digmaan tulad ng Maguindanao Massacre. Ito ang pagkakakilala ng hindi man lahat ngunit ng karamihan lalo na sa hindi bahagi ng kuwento ng bawat may buhay sa Maguindanao. Mga kuwentong maaaring maunawaan at mas marami ang hindi makakaunawa dahil sa kawalan ng kamalayan sa kanilang bayan. Hindi maiintindihan dahil sa hindi pagkakapantay-pantay ng estado sa lipunan. Hindi mauunawaan dahil sa hindi magkaparehong pananaw sa pananampalataya at paniniwala. Isa sa mga baranggay ng Maguindanao ay ang Kitango, Datu Piang. Ito ang bayang kinamulatan ko, ang bayang humulma sa aking pagkatao. Ang bayang humubog sa aking prinsipyo, pananaw at paniniwala sa buhay. Ang bayang nagbuklod sa aking pamilya. Ang bayang yumapos sa katotohanang sa kabila ng lahat maaari akong mamuhay at magpatuloy sa buhay.

Pitong taong gulang ako nang magsimulang mahubog ang aking pananaw at pagmamahal sa Kitango, Datu Piang, Maguindanao. Wala mang kamuwang-muwang sa tunay na imahe ng buhay. ay patuloy na naglalayag ang aking kamalayan sa aking kapaligiran.

Continue reading Aden Bon Besen Uyag-Uyag (Mga Buhay Pa Pala)

Maguindanao: Ang Aking Pagkakakilanlan / Maggindanao: My identity

Nonfiction by | June 18, 2017

“Ang bayan ng gulo at dahas…” ganito kung ilarawan ng iilan ang bayan ng Maguindanao. Marahil ito ang larawang nakikita lamang ng hubad na paningin ng iilan ngunit hindi ng kanilang malawak at mapag-unawang kaisipan at karanasan. Marahil ganito kung ilarawan ng mga taong hindi alam ang aking kuwento, hindi dinanas ang aking paglalayag bilang Maguindanaoan, at hindi kilala ang aking pagkakakilanlan bilang Muslim at bilang Pilipino.

Isa sa mga barangay ng Maguindanao ang Kitango, Datu Piang. Bayang aking sinilangan, kinamulatan, at kinalakhan. Ito ang bayang itinuturing kong paraiso. Bayang sinisidlan ko ng bawat kamalayang tangan-tangan ko tungo sa pagbubuo ng aking pagkatao at pangarap sa buhay. Ang bayang lagi nang laman ng dyaryo at balita. Bayang tinatakpan ng bawat hibla ng masalimuot na kaganapan sa hindi maintindihang kadahilanan. Bayang magpahanggang ngayon ay pilit kong iwinawagayway ang bawat matiytingkad nitong kuwento. Ito ang bayan kong pilit na pinapatugtog ang bawat ritmo ng kulintang at agong sa ihip ng simoy ng kapayapaan. Kinamulatan ko ang aking bayan bilang isang pook ng kasaganaan, kasayahan, katiwasayan, at kapayapaan. Ngunit sa biglang ilap ay tila isang panaginip lamang ang mga sandaling iyon dahil sa kinalulugmukang gulo ng aking bayang sinilangan.

Continue reading Maguindanao: Ang Aking Pagkakakilanlan / Maggindanao: My identity