Ikatulong Ganti, Ika-6 Satur P. Apoyon Tigi sa Mubong Sugilanong Binisaya
NAUNA MI OG ABOT NI LEWIS SA KLASRUM. Akong gi-istorya sa iyaha akong grado og ang ingon sa akong mama og papa. Ang Mama ni Lewis, wala nabalaka kay naa siyay tulo ka line of 8 nga grado. Ana sab iyahang Papa, wala daw problema iyahang grado kay hilig man mutabang si Lewis kang titser, kahuman ra lagi siya ug Grade 4. Niana sab ko sa iyaha nga wala koy atsa nga grado, ug wala sab siya. Nalipay mi kay wala mi gikasab-an sa among mga ginikanan.
Tibuok klase sa buntag, wala namo nakauban si Axel. Tingali absent siya kay nagsakit iyahang tiyan sa santol. Gikalibanga sad si Lewis kay ni-inom dayon siya og tubig ato. Pero naka-skwela man hinuon si Lewis. Sa ilawom sa narra na sab mi naniudto pero wala namo nahurot among balon kay dili lang walay fried chicken, wala sab namo nakasabay si Axel. Maygani kay sa layo nagdula sila Marcia para dili na sab mi niya samok-samokon.
SUNOD NA ADLAW, NAA MI TEST PERO WALA GIHAPON NAABOT SI AXEL. Nakangisi si Ma’am nga nagtudlo sa amoa ug ihap sa bunga sa Apple tree kay wala nay mingsamok-samok sa iyaha. Murag nabag-ohan mi ni Lewis kay wala nadisturbo ang lektyur ni Ma’am sa buntag. Wala na jod ko maka-agwanta, ming-uli ko sa balay pagka udto human namo og klase. Nakuyawan akong Ante Susan, amoang paryente og katabang ni Mama sa balay, og ngano naa daw sa balay kay naa man koy klase. Mingditso ko sa kusina og nakita nako si Mama gipangbitay ang morag bag-ong palit nga mga luwag kay sinaw man.
“Ma!” gisigaan ko og mata ni Mama human ko niya nakit-an nga naabot sa balay nga naka-uniporm pa.
“Oy ngano naa man ka diria? Humana ba diay inyong klase ha? Nagcutting ba ka, Charles?” gipalingkod ko ni Mama ug iyahang gihubad iya apron.
“Ma pangutan-on unta nako si Papa ba kon nag-istorya ba sila sa Papa sa akoang amigo, Ma.”
“Ngano mana, nak? Giaway ka sa imong amigo sa skwelahan?”
“Dili Ma, dili. Wala naman gud siyay sulod-sulod sa amoang klase Ma ba. Wala nami kasabay ni Lewis pag ting paniudto na.”
“Aw sus Guinoo nimo, Charles. Wala na lang ka minghulat nga mahuman inyo klase sa hapon para mag-abot mo ni Papa nimo?”
Mutug-an ko sa tinuod. Wala ko minghulat sa hapon kay unyag masuko si Papa nga makita niya ning-uli ko sa balay sa udto nga gi-pustahan man ko og balon ni Ante Susan, basi dili nako palaagon sunod. Naglisod sad ko og pasabot kang Mama sa among pagpaabot kang Axel. Wala nako gipakuyog si Lewis kay tingali og makit-an mi sa among maestra minggawas sa skwelahan nga walay ginikanan mingsundo. Naniudto pa man ang among guard og didtua mingsibat ko pauli sa amoa.
Wala nako nikaon sa balay para paniudto kay sabay gihapon ming Lewis og kaon. Basi unya og maabot diay si Axel, half-day unya siya mingsulod karong adlawa. Pagbalik nako sa skwelahan, gikasab-an ko kadiyot sa among gwardia pero miana rako nga kaigiton nako unya wala koy dala brief pang-ilis. Human ko kasab-an, naglingkod na si Lewis sa ilawon sa narra, gihabwa na sad diay niya akong balon. Nakita nako iyahang kalipay pagkakita niya nako kay ginasamok-samok na sad siya ni Marcia. Kon unsa daw iyahang sud-an, kinsa kuno mingluto para niya. Gipahawa nako si Marcia ug sabay nami naniudto. Samokan gyud ni si Marcia bisan unsaon. Gipangutana nako si Lewis kon gaina ra ba nagsamok-samok si Marcia sa iyaha. Ana siya sukad paglakaw nako. Sige usab ni og pangutana kon kibaw ba daw mi kon asa si Axel. Ana siya kang Marcia nga wala. Ana sad si Marcia habang gakatawa, “Gibunalan man daw si Axel sa iyahang Papa kay naa kuno siyay 80 nga grado sa iyahang card. Bugoy man gud ba. Awa.” Wala ko mingtuo. Dili sa 80 nga grado. Didtoa sa gibunalan si Axel. Si Axel.
Maygani jod nga gainang udto ko niadto og balay kay maimpasan gyud kong Papa. Nakauna ko og abot niya og balay. Human niya og ilis pambalay gikan trabaho, gitawag ko niya para magpakaon sa mga sonoy. Human namo og pakaon, ninglingkod si Papa sa duyan og mitan-aw nako.
“Naunsa ka, Charles? Unsa mana imong nawong mura man og kahilakon. Gituhik ka sa dakong sonoy?”
“Wala Pa oy, di man ko magpatuhik.”
“Aw lagi. Naunsa man ka, naa kay gibati?”
“Pa, nag-istorya ba mo sa Papa sa akong amigo? Kadto gong strikto kaayo og nawong, kadtong gipananghiran namo kas-a tong PTA meeting.”
“Aw wala na. Kadtong pagpananghid ninyo mao ra tong higayon nag-istorya mi. Ngano man, Charles? Giaway ka sa imong amigo?”
“Wala Pa. Wala ko ginaaway. Si Axel man gud Pa, wala siyay sulod-sulod sa klase, ikapila na Pa. Wala na namo siya nakasabay og paniudto sa skwelahan.”
“Basi nasakit imong amigo, Charles. Mu-skwela ra na siya balik. Oh, naa na sad na imong nawong mura mag gikumot. Unsa man lagi na, Charles?”
“Pa, ana akong classmate isa ba nga maong wala nay sulod-sulod si Axel sa among klase kay gibunalan daw siya sa iyahang Papa. Kay naa siyay 80 nga grado sa iyahang card.”
“Tuod na?”
“Wala ko kabalo, Pa. Wala man pud toy buot nga classmate kadtong nag-ingon sa amoa ni Lewis.”
“Aw kon dili sila suod sa imong amigo, basi unya og istorya-sturya ra na iyaha, Charles. Basi og musulod na na si Axel sa inyong klase ugma.”
“Pa, diba nakakita man ka sa akong mga grado?”
“Oo. Ako may ningpirma sa imohang card.”
“Pa, diba naa man koy 80 nga grado? Og mas baba pa ana nga grado?”
“Naa, pero nag-istorya na mi sa imong maestra ana. Taympa usa Charles, nabalaka ba ka nga basi mabunalan sab tika kay gagmay imong grado?”
Wala ko mingtubag. Gibira ra kalit ni Papa akong kamot paduol sa iyaha og gikusi akong ilong. Mi-aksyon ko og sumbag og hinay kang Papa unya mikatawa ra siya nako.
“Sus, mayman og unsa imong gibuhat nak uy. Gagmay man sad og grado si Papa tong elementary pero wala man ko gibunalan sa imong Lola.”
“Dili man gud kana akong gikabalak-an, Pa. Parehas man mi ni Axel ug subjects, parehas sad mi og mga maestra. Naa ra sab mi sa usa ka klasrum unya parehas ra man mi ka-brayt ni Axel. Parehas sab mi gagmay og grado. Parehas sab among mga Papa mingtan-aw og mingpirma sa among mga card. Nganong gibunalan man hinuon siya, Pa?”
(To be continued)
Ma. Christine Cadungog is currently pursuing her fourth year of tertiary education with the degree Bachelor of Secondary Education Major in English at Davao del Norte State College, Panabo City. Aside from studying Professional Education courses, she is also enthused by language and literature.