Notebook

Gamit ang notebook sa among panahon. Kini uban sa mga butang nga amo gayung isulod sa bag nga bala-balahon ngadto sa eskwelahan ug pauli. Makahinumdom ko nga init-init pa ang akong notebook sa akong una nga subject human sa matag buntag nga pagpanghinlo.Tungod kadto sa pagdap-ig sa balonan nga nagkupot sa akong paniudto.

Matag subject sa eskwelahan nagkinahanglan ug notebook. Kabahin na ang pagsulat sa among notebook sa among adlaw-adlaw nga gimbuhaton—usahay katunga sa panahon, usahay sab sa tibuok oras sa among klase. Ang katong naay pinakanindot ug agi maoy mag-una sa pagsulat. Mao bitawng ginganlan namo siya’g board secretary kay mao ni iyang papel. Dali niyang kurisan ang isig ka kilid sa blackboard hangtud kini mapuno. Ug sa dihang mapuno na kini, mobalhin siya sa pikas blackboard ug didto na usab magpadangat sa iyang walay puas nga pagdukdok.

Dili laay ang pagsulat sa notebook sulod sa klase. Lingaw hinumdoman nga kami murag mga lagong nga magbalhin-balhin sa isig ka kilid sa klasrum, magtabi, magsinikohay, magsininggitay kay naay nagsalipod nga dakong ulo sa atubangan, apan hilom sa kinatibuk-an kay nagkapuliki ug apas sa tigsulat. Talagsaon ra sab sa amoa ang dili magsulat kay isa man gyud nis mga susihunon sa among mga maestra inig abot sa tinggrado.

Dako akong pagtuo nga sama sab niini nga mga kasinatian ang gidak-an sa akong mama sa dihang siya nag-eskwela pa. Apan dili parehas sa among naagian, siya ug ang iyang magulang naay taas-taas nga baklayon gikan sa ilang gamay nga yuta sa bukid nga karon bag-o lang nahalin. Sama siguro siya kahinay molakaw niadtong gamayng bata nga nagbala sa iyang dakong bag nga akong nalabyan sa karsada usa ka buntag, unya diay pagkahapon mipabuhagay sa iyang kasiaw uban sa panon sa mga sama niyag edad sa ilang pagpanguli, gawas nga mga balili ug mananap ang sagad niyang mahimamat sa dalan nga nagliot ilalom sa kagulangan kaniadto. Dako siguro niyang pasalamat sa mga rebelde nga maoy hinungdan sa pagkahalin sa ilang mga kabaw ug sa pagbakwit nila padulong duol sa highway.

Among mama ang among magtutudlo sulod sa balay. Siya ug ang among lola ang mag-agak namo sa paghimo sa among homeworks kaniadtong gagmatitoy pa mi. Magbasa mi ni mama sa textbook sa English. Kauban sab mi ni lola pagsulbad sa mga problema sa kwarta nga gipabalon sa akong maestra sa Math. Inig kabuntag mamangon mi sa akong mga igsoon human sa napulo ka damgo sa usa ka mahinanukon nga gabii. Magdungan mi ug pangaligo sa karaang goma nga tab, samtang ang init nga pamahaw ug adlaw-adlaw nga gatas nagpaabot na sa kan-anan. Unya malibang. Unya manutbras. Tanan ilalom sa ilang makanunayon nga pag-atiman.

High school na mi nakamatikod sa ilang dakong pagpangandam aron kami magtubo nga himsog ug naay kahibalo, gikan sa ilang pagduol sa lainlaing utanganan alang sa adlaw-adlaw nga panginahanglan hangtud sa pagpamalit ug school supplies duha ka bulan sa dili pa ang ting-enroll. Magtubo man sab gud ang mga presyo inig abot sa Hunyo, gawas nga mag-aginod ang linya sa mga tawong maglumba ug bayad. Nag-una sa lista ni mama ang notebook para sa kada subject namong upat, ug ang usa ka rolyo sa yarn nga iyang ipuli sa spring nga naghawid sa mga palid aron mahimo kining pulido ug lig-on sa pagsugakod sa usa ka tuig nga pagkuriskuris. Hinay-hinay niyang tahion ang kada notebook sa iyang bakante nga oras sulod sa balay.

Daghang siaw sa eskwelahan. Daghang bulas ug sugilanon kabahin sa umaabot—mga panghupaw nga unta dili gayud matungnan nga mamaestro kay lagi budlay na ang pag-atubang sa blackboard human sa daghang tuig nga pagsulat. Usahay naay manghagit ug sumbagay sa kilid-kilid agig pagpaila sa ilang gimanggad nga kaisog. Ug kini usab kabahin sa talagsaong kalisud ug kalipay nga anaa sa pagtuon, ug sa iyang nag-inusara nga pamaagi sa paglutas. Usahay naay mawad-an ug notebook, ug milagro nga kadto mangakit-an dis-a ulahing gihipos sa tag-iya human sa pipila ka adlaw sa wala pa ang exam. Apan wala ni sukad mahitabo nako kay naay dakong timailhan nga dili mabulag sa akong sinulat, nga akong gidala-dala kaniadto sulod sa akong bag nga nag-alisngaw sa kainit.
kaniadto sulod sa akong bag nga nag-alisngaw sa kainit.

Dodong Isco is a visiting lecturer at JHCSC, San Miguel, Zamboanga del Sur. He has just received his job order for DepEd. He was born in Buug, Zamboanga Sibugay.